Logopedie

Heeft u moeite met spreken of slikken? Dan wordt u verwezen naar de afdeling Logopedie. Deze afdeling onderzoekt, behandelt, begeleidt en adviseert u bij problemen en klachten op het gebied van spraak, taal, stem en slikken. De logopedisten zijn werkzaam op bijna alle klinische afdelingen in het ziekenhuis. Het is ook mogelijk dat u door uw medisch specialist bent verwezen voor poliklinisch onderzoek of behandeling. De logopedisten zijn lid van de NVLF en staan ingeschreven in het kwaliteitsregister paramedici. Voor de volgende logopedische behandelgebieden kunt u naar de logopedist in Ziekenhuis Tjongerschans worden doorverwezen.

Taal
Afasie is een taalstoornis. A (= niet) fasie (= spreken) betekent dat iemand iets niet meer kan zeggen zoals hij of zij dat wil. Afasie uit zich op verschillende manieren. Mensen met afasie kunnen problemen hebben met:

• Spreken (bijvoorbeeld woordvinding, zinnen maken);
• Begrijpen;
• Lezen;
• Schrijven.

Afasie kan ontstaan als gevolg van een beroerte, hersentumor, trauma, infectie, een neurologische of een neurodegeneratieve aandoening (ziekte van Alzheimer of FTLD). Voor meer informatie over afasie kunt u terecht op de website AfasieNet.

Spraak
Dysartrie is een motorische spraakstoornis. Een dysartrie kan de verstaanbaarheid, de natuurlijkheid en de snelheid van de spraak verminderen. Dysartrie kan ontstaan als gevolg van een herseninfarct, een trauma, een operatie, een infectie of bij neurologische aandoeningen zoals Parkinson, ALS, MS, OPMD of Myastenia Gravis.

Spraakapraxie is een stoornis in de motorische programmering van de spraak. Mensen met spraakapraxie hebben moeite met het doelbewust spreken. De spraak is vaak minder vloeiend en minder melodieus. Spraakapraxie kan ontstaan als gevolg van een herseninfarct, een tumor, een trauma of een infectie.

Stem
Stemproblemen
Bij stemproblemen treden vaak de volgende klachten op: de stem klinkt hees, schor, of valt helemaal weg en spreken is vermoeiend. Stemproblemen kunnen verschillende oorzaken hebben, bijvoorbeeld griep of verkoudheid, verkeerd stemgebruik, neurologische problemen (bijv. stembandverlamming, herseninfarct), hormonale veranderingen, tumoren of bepaalde neurodegeneratieve ziekten (bijvoorbeeld Parkinson en ALS).

Globusgevoelens
Als gevolg van maagzuurproblemen (reflux) kan een geïrriteerde keel/slokdarm ontstaan waardoor u het gevoel heeft dat u veelvuldig moet schrapen of kuchen. Ook kan het gevoel van een ‘brok in de keel’ ontstaan. Meer informatie over de stem vindt u ook op de website Ieder1stem. 

Slikken
Dysfagie
Slikken lijkt eenvoudig maar is een complex samenspel van diverse spieren en zenuwen. Timing, coördinatie, gevoel en spierkracht spelen belangrijke rol. Bij verstoring hiervan ontstaan slikstoornissen, ook wel dys(niet goed) fagie(slikken) genoemd. Slikstoornissen zijn in te delen in twee hoofdproblemen:

• Moeite met het wegslikken van voeding. Hierbij kunt u denken aan moeite met verwijderen van voedsel uit de mondholte, de voeding wil niet wegzakken, het gevoel dat er iets zit in de keel (globusgevoel).
• Verslikken. Dit kunt u herkennen aan regelmatig hoesten, kuchen tijdens eten en drinken. Of verandering van stemgeluid. Dit wordt veroorzaakt doordat voeding of vloeistof wordt ingeademd en in de luchtpijp terecht komt.

De logopedist onderzoekt de slikstoornis en wat de oorzaak daarvan is. Door middel van oefeningen en aangepaste sliktechnieken helpt de logopedist u om veiliger en beter te leren slikken. Wanneer dit (nog) niet mogelijk is wordt de voeding aangepast aan de slikstoornis. De logopedist helpt u om zo veilig en zo gemakkelijk mogelijk te kunnen slikken. Een slikstoornis kan ontstaan als gevolg van een beroerte, een operatie in het mond-/keelgebied, een tumor of een neurologische aandoening zoals Parkinson, ALS, MS. Voor meer informatie over slikstoornissen kunt u terecht op: www.moeilijkslikken.nl.

Logopedie in de kliniek
Wanneer u bent opgenomen in het ziekenhuis, kan een medisch specialist de logopedist in consult vragen, bijvoorbeeld wanneer er sprake is van een slik- en/of een communicatieprobleem. De logopedist komt regelmatig bij u langs. Zij doet onderzoek en geeft adviezen en voorlichting. Soms kan alvast een start worden gemaakt met de logopedische behandeling.

Logopedie na ontslag uit het ziekenhuis
Wanneer u na uw ontslag uit het ziekenhuis nog logopedie nodig hebt, wordt vóór ontslag een afspraak voor poliklinische behandeling of een revalidatiedagbehandeling gemaakt. Gaat u naar een revalidatiecentrum of een verpleeghuis, dan zorgt de logopedist voor een overdracht van de gegevens voor de logopedisten van de betreffende instelling.

Logopedie in de polikliniek
Op verwijzing van uw medisch specialist kan de logopedist u poliklinisch behandelen. Meestal vindt er een serie behandelingen plaats. Elke behandeling duurt ongeveer 30 minuten. Voordat we met behandelen beginnen, vindt er een intakegesprek en een onderzoek plaats dit duurt ongeveer 60 minuten.

Afspraak maken
Voor het maken of wijzigen van uw afspraak is de afdeling Logopedie bereikbaar van maandag t/m vrijdag van 8.00 tot 16.30 uur. Dit kan telefonisch via telefoonnummer: 0513-685 715 en via de balie bij een vervolgafspraak op de polikliniek.