Hyperventilatie
Hyperventilatie is geen ziekte wat op zichzelf staat, maar meer een symptomen complex, welke al beschreven werd door Da Costa in 1871 bij soldaten tijdens de Amerikaanse burgeroorlog. Toen werd al melding gemaakt van klachten van pijn op de borst, benauwdheid, duizeligheid en vermoeidheid.
Alhoewel er toen geen sprake was van echte hyperventilatie, was er wel sprake van een angststoornis met klachten, passend bij hyperventilatie. In 1929 hebben de onderzoekers Kerr, Dalton en Gliebe de term Hyperventilatie ingevoerd omdat toen bleek dat patiënten met een angststoornis hun klachten konden oproepen door vrijwillig te hyperventileren. Letterlijk betekent hyperventilatie: te snel (hyper), ademen (ventilatie). Hyperventilatie is dus te snel en te diep ademen.
Klachten
Het hyperventilatiesyndroom wordt gekenmerkt door klachten welke kunnen lijken op stoornissen in de functie van hart, longen, maagdarmstelsel, neurologie en psyche zoals:
- benauwdheid;
- pijn op de borst;
- frequente ademhaling;
- uitstralende pijn naar armen en kaken;
- hartkloppingen;
- fuizeligheid;
- neiging tot flauwvallen;
- angstgevoelens, spanning;
- droge keel, buikklachten.
De longen nemen zuurstof op uit de lucht, en wordt kooldioxide weer afgestaan, dit afhankelijk van de mate van inspanning waarin het lichaam verkeert. Bij hyperventilatie wordt teveel zuurstof opgenomen, en kan er teveel kooldioxide worden afgestaan. Vooral wat dit laatste betreft kan dit een goede verklaring zijn voor de klachten zoals: duizeligheid, prikkelingen, tintelingen, en hartkloppingen. Doorgaans berusten deze klachten niet op een organische stoornis en vaak is hyperventilatie onschuldig van aard en gaat meestal vanzelf over. In sommige gevallen is hyperventilatie een symptoom van een bepaalde ziekte (bv. ontregeling van suikerziekte, astma, longembolieën). Het is daarom altijd verstandig om, als u klachten heeft welke kunnen passen bij hyperventilatie, uw huisarts hierover te raadplegen. Eventueel kan uw huisarts u verwijzen naar een specialist.
Diagnose
De diagnose wordt gesteld op basis van de typische klachten passend bij hyperventilatie, hiervoor is een vragenlijst (Nijmeegse vragenlijst) en de hyperventilatie-provocatie test.
Behandeling
De behandeling is gestoeld op het feit dat de patiënt meer controle krijgt over zijn of haar eigen ademhaling. Dit kan onder meer door ademhalings- en ontspanningsoefeningen welke door de fysiotherapie gegeven kan worden. Psychologische behandeling waarbij het verkrijgen van inzicht centraal staat t.a.v. het ontstaan van paniekaanvallen, alsmede het aanleren van vaardigheden om hiermee om te gaan, is ook effectief gebleken om hyperventilatie te behandelen.