Diabetes is een van de meest voorkomende chronische ziekten in ons land. Gelukkig kan een deel van de mensen met een gezonde leefstijl diabetes type 2 voorkomen. Maar dat is gemakkelijker gezegd dan gedaan. Niet voor niets kampen al 1,1 miljoen Nederlanders met deze ziekte.

Wat is dat eigenlijk, diabetes? “Het is een ziekte waarbij het lichaam de bloedsuiker niet meer in evenwicht kan houden. Insuline, het hormoon dat de bloedsuikerspiegel regelt, wordt te weinig aangemaakt of werkt minder goed. Vandaar dat diabetes ook wel suikerziekte wordt genoemd,” vertelt Kim Freriks, internist-endocrinoloog in ziekenhuis Tjongerschans.

Kim behandelt patiënten die een afwijking hebben in de hormoonhuishouding of de stofwisseling, en bij uitstek mensen met diabetes. “Er bestaan meerdere soorten diabetes, maar de bekendste en meest voorkomende soorten zijn diabetes type 1 en diabetes type 2.  Veel patiënten met diabetes type 2 zijn onder behandeling van de huisarts. Het zijn vooral de patiënten waarbij bepaalde streefwaarden niet worden behaald of die een intensief/uitgebreid insulineschema hebben, die worden doorverwezen naar de internist. Type 1 diabetespatiënten komen altijd onder behandeling van een internist.”

Grote verschillen tussen type 1 en 2

Wat is dan precies het verschil tussen de twee types? Kim legt uit: “Bij diabetes type 1 is er een tekort aan insuline. Het lichaam maakt zelf te weinig insuline aan. Deze mensen worden dan ook altijd met insuline behandeld. De type 2-variant zit heel anders in elkaar. Hierbij heeft het lichaam te weinig insuline en reageert het ook niet meer goed op insuline. De behandeling kan verschillen; patiënten krijgen adviezen op het gebied van beweging en voeding, aangevuld met medicijnen. Insuline spuiten komt ook voor.”

Leeftijd mensen met diabetes type 2 daalt

“Diabetes type 2 wordt ook wel ouderdomsdiabetes genoemd. Vroeger kwam het met name veel voor op oudere leeftijd. Door welvaart en de daaraan gekoppelde leefstijl zien we helaas dat de ziekte zich op steeds jongere leeftijd presenteert. Te weinig lichaamsbeweging, overgewicht, ongezond eten en roken vergroten allemaal de kans op diabetes type 2. Daarnaast spelen erfelijkheid en dus het ouder worden rol. Diabetes type 1 uit zich vooral bij kinderen en jongvolwassenen. Ook bij deze vorm is een gezonde leefstijl erg belangrijk. Echter, het krijgen van type 1 is echt pure pech hebben. Daar kun je helaas niets aan doen.”

Hypo en hyper

De ziekte kan het dagelijks leven van mensen met diabetes enorm beïnvloeden. “Als je insuline gebruikt, moet je bij al je activiteiten en voeding van tevoren nadenken wat je gaat doen. De hoeveelheid suiker in je bloed verandert namelijk steeds, dat komt bijvoorbeeld door wat je eet, drinkt, hoeveel je beweegt of door stress of andere emoties. Er kan namelijk een te lage suiker, ook wel hypoglykemie (kortweg hypo) genoemd, ontstaan. Bij een te hoge bloedsuiker heet dat hyperglykemie, ofwel hyper. Bij een te lage suiker moet je dit gauw aanvullen door suikerrijke voeding te nemen. Gelukkig zijn er voor mensen met diabetes type 2 en overgewicht de laatste jaren nieuwe medicijnen op de markt gekomen. Bij deze medicijnen wordt je insuline gestimuleerd, maar ook je hongergevoel neemt af. Met deze medicijnen lukt het vaak wel om af te vallen.”

Gezonde leefstijl

Een gezonde leefstijl kan ervoor zorgen dat je diabetes type 2 en veel andere ziektes kunt voorkomen. Dus gezonde voeding, voldoende bewegen, niet roken en een gezond gewicht. “Bij de behandeling van diabetes type 2-patiënten is de leefstijl ook het eerste waar we met de patiënt mee aan de slag gaan,” vertelt Kim. “Dat doen we vaak samen met de diëtist. Het aanpassen van je leefstijl blijkt in de praktijk alleen erg lastig. De intrinsieke motivatie is er vaak wel, maar om het ook echt voor elkaar te krijgen is een tweede. Daarom is voorkomen nog altijd beter dan genezen. Gelukkig komt er vanuit de overheid steeds meer aandacht voor preventie. Als je overgewicht of diabetes in de familie hebt, is het daarnaast verstandig om je vanaf je 45ste bij de huisarts te laten screenen op diabetes”, adviseert Kim tot slot.

Kijk voor meer informatie over diabetes op www.diabetesfonds.nl of de website van Diabetesvereniging Nederland www.dvn.nl.

Diabetes en corona

Mensen met diabetes hebben dezelfde kans om besmet te raken met het coronavirus dan mensen zonder diabetes. Wel is het zo dat sommige patiënten met diabetes een kans hebben op een ernstiger beloop van de ziekte. Dit zijn met name patiënten met chronisch te hoge bloedglucosewaarden of patiënten met overgewicht en andere bijkomende ziekten, waaronder hart- en vaatziekten. Ook kan het zo zijn dat de suikerwaarden door corona, net als bij andere ontstekingen, verstoord raken.

Wat doet een internist?

Een internist is een specialist op het gebied van interne geneeskunde en houdt zich bezig met het voorkomen, diagnosticeren en behandelen van ziekten van de inwendige organen. Kijk voor meer informatie bij het specialisme Interne Geneeskunde.

Kim Freriks, internist-endocrinoloog in ziekenhuis Tjongerschans