9 december 2022

Vanaf vandaag – Fryske Freed – krijgen patiënten in de Friese ziekenhuizen op een aantal afdelingen de patiënteninformatie zowel in het Fries als in het Nederlands aangeboden. Het Leeuwarder bedrijf Indiveo ontwikkelt voor onder andere de ziekenhuizen in Friesland patiënteninformatie in de vorm van animatievideo’s, zogenaamde divi’s. In samenwerking met de Afûk is een eerste serie van 60 van deze divi’s nu ook met een Friese voice-over beschikbaar gemaakt.

“In emotionele situaties valt men graag terug op de moedertaal,” licht Ralph Koppers, een van de inititatiefnemers van Indiveo en longarts in het MCL toe, “het was dus een logische stap om een Friese versie te ontwikkelen. Mensen begrijpen de informatie in de eigen taal beter, en het is op de een of andere manier minder bedreigend.” Met het project ‘Frysk yn ’e soarch’ stimuleert de Afûk het gebruik van de eigen taal in zorgsituaties. Een samenwerking tussen Indiveo en Afûk lag daarom voor de hand. Met financiële steun van de provincie Fryslân kon het ‘ferfryskjen’ van de divi’s worden uitgevoerd. Voor nu is ervoor gekozen om een selectie divi’s van een Friese stem te voorzien, namelijk voor de specialismen orthopedie, (borst)kanker, chirurgie en kinderen. De komende jaren hopen Indiveo en Afûk het aantal Friestalige divi’s voor steeds meer specialismen uit te breiden.

'In emotionele situaties valt men graag terug op de moedertaal'

Fryske Freed
Het nieuws over het beschikbaar komen van de Friestalige patiënteninformatie is niet toevallig op vrijdag 9 december. “It is hjoed Fryske Freed en wy fûnen dat, mei de fjouwer Fryske sikehuzen Nij Smellinghe, Antonius, Tjongerschans en MCL, in moaie gelegenheid om hjir omtinken oan te jaan”, zo verklaart Sjoukje Jager, projectmedewerker bij de Afûk. “Wy hoopje sa meielkoar in soad minsken te berikken en sjen te litten: sjoch, dat kin ek yn it Frysk. Elk besteget dêr hjoed op syn eigen wize omtinken oan. Dat is ek wat Fryske Freed is. Moai toch?”

Aandacht voor taal in de zorg
Naast het beschikbaar komen van de Friestalige patiënteninformatie, die gericht is op zorgvragers, zal er in de komende maanden ook extra aandacht worden gevraagd voor taal in de zorg gericht op zorgverleners. Dit gebeurt in de vorm van een serie artikelen waarvoor diverse zorgmedewerkers uit de Friese ziekenhuizen zijn geïnterviewd. Mirjam Vellinga, projectleider Taalpromoasje bij de Afûk, licht toe: “Minsken kinne harren faak better útdrukke yn de eigen taal en jouwe dêrtroch dan faak ek mear en bettere ynformaasje. Dêrnjonken stelt it brûken fan de eigen taal minsken op harren gemak. Elk dy’t Frysk praat sil dat gefoel fan ‘o, wy kinne wol gewoan Fryske prate’ herkenne. Dat skept in bân, jout fertrouwen. It brûken fan de eigen taal yn soarchsituaasjes is belangryk en dat belang ûnderkenne begjint mei it kreëarjen fan bewustwêzen, it deroer ha.”