15 oktober 2021

In Nederland krijgt 1 op de 7 vrouwen de diagnose borstkanker. Dat zijn jaarlijks meer dan 17.000 vrouwen. Hoewel de overlevingskansen steeds beter worden, overlijden er jaarlijks nog ruim 3.000 vrouwen aan de gevolgen van de ziekte. Ook mannen kunnen borstkanker krijgen.  De maand oktober staat in het teken van extra aandacht voor iedereen die te maken heeft met deze ziekte.

Vrouwen vanaf 50 jaar hebben een verhoogde kans op borstkanker. Daarom krijgen vrouwen tussen de 50 en 75 jaar elke drie jaar een oproep van het bevolkingsonderzoek voor borstcontrole. “We kunnen niet vaak genoeg benadrukken hoe belangrijk het is om daar gehoor aan te geven,” vertelt Jeanet de Graaf, één van de mammacare (oncologie-)verpleegkundigen in Tjongerschans. “De overlevingskansen van iemand met borstkanker worden gelukkig steeds beter, mede dankzij het vroeg opsporen en behandelen ervan.”

Team mammacare

In ziekenhuis Tjongerschans is er een speciaal mammacareteam dat de zorg voor (met name) vrouwen met borstkanker van begin tot eind regelt. “Ons team bestaat uit verpleegkundigen, een physician assistant, chirurgen, oncologen en oncologieverpleegkundigen binnen het dagcentrum Oncologie. De zorg begint bij de poli-assistent die een doorverwijzing van de huisarts of het bevolkingsonderzoek krijgt, tot aan de nazorg en psychosociale hulp waar de fysiotherapeut en psycholoog kunnen worden ingeschakeld.”

Borstbesparende operatie of borstamputatie

De behandeling van borstkanker verschilt per persoon. Een operatie maakt vrijwel altijd onderdeel uit van de behandeling. Mammacareverpleegkundige Mariëlle Grond: “Er zijn twee soorten operaties: een borstbesparende operatie en een borstamputatie. Bij een borstbesparende operatie snijdt de chirurg de tumor met een stuk weefsel eromheen weg. Bij een borstamputatie wordt de hele borst verwijderd. Dit zijn voor patiënten heftige operaties. Natuurlijk ben je blij als de tumor is verwijderd, maar tegelijkertijd mis je ook een deel van je lichaam. Gelukkig wordt er continu gewerkt aan het verbeteren van borstprotheses.”

Borstprotheses

Voorafgaand aan een amputatie weet niet iedere patiënt of zij na de operatie kiest voor reconstructie of een uitwendige borstprothese. Voor de operatie plaatsvindt, kan de gipsverbandmeester in Tjongerschans een afdruk maken van beide borsten. Zo kan er later, indien gewenst, een unieke replica van de verwijderde borst worden gemaakt. Na de amputatie kun je een afdruk laten maken van de borstkas zodat er een goed passende prothese kan worden gemaakt met de vorm van de verwijderde borst.

Er zijn twee bedrijven in Nederland die borstprotheses op maat maken. Prévoo in Maastricht en sinds een jaar is daar EVE Borstprotheses uit Haarlem bijgekomen. Mariëlle: “De borstprotheses worden in de meeste gevallen vergoed, afhankelijk van de zorgverzekeraar en de motivatie voor een op maat gemaakte prothese. We zijn erg blij met het alternatief in Haarlem. Nu kan de patiënt een afgewogen keuze maken bij de soort prothese, wij helpen ze bij het maken van die keuze.”

Volledig op maat gemaakt

Jeanet vervolgd: “Bij Prevóo maken ze met behulp van de gipsafdruk een replica van de borst. Ze boetseren de borst met klei, dat doen ze met de hand. Dit is de mal voor de prothese. Dankzij de gipsafdruk van de borst voorafgaand aan de operatie en de gipsafdruk van het litteken na de operatie, sluit de prothese perfect aan op de huid.

De protheses van EVE worden gemaakt met 3D-technologie. Na de operatie maken zij een 3D-scan van het lichaam. Daarna maken ze een mal. De gezonde borst wordt gespiegeld op het litteken en het litteken wordt door de scan goed in kaart gebracht. Hierdoor sluit ook deze prothese perfect op de huid aan. Beide protheses kunnen qua kleur worden aangepast op de huid, desgewenst kunnen tepels worden nagemaakt. De protheses van beide merken zijn van hoge kwaliteit, het is maar net wat beter past bij de patiënt. Het is daarom fijn dat patiënten nu kunnen kiezen.”

Jeanet de Graaf (links) en Mariëlle Grond, mammacareverpleegkundigen in Tjongerschans