Herstellen na niet-aangeboren hersenletsel

21 oktober 2021

Hoe pak je de draad weer op na hersenletsel? En wat kan NAH-Beweegteam hierin betekenen?

Stel je eens voor. Je wordt ’s ochtends wakker en wilt naar het toilet. Je probeert op te staan, maar dan merk je dat je je armen en benen niet meer kunt bewegen. Daarna staat je leven op zijn kop.

Het overkwam Jelle Bakker (54) uit Jubbega. Op de laatste dag van 2017 kreeg hij een hersenstaminfarct. “Ik wilde van bed komen, maar dat lukte niet. Het voelde alsof ik had gedronken. Ik sprak raar en ook mijn mond hing scheef. Dit deugt niet, zei mijn vrouw. Ze belde de dokterswacht en even later stond de ambulance al op de stoep.”

Dingen gaan niet meer zoals voorheen

Jelle heeft 24 uur op de Brain Care Unit gelegen van ziekenhuis Tjongerschans, gevolgd door een week op de verpleegafdeling. Daarna mocht hij naar huis, en volgde een revalidatietraject. “Mijn restschade, zoals ze dat zo mooi noemen, viel mee. Maar bepaalde dingen gaan niet meer zoals ze voorheen gingen. Ik kom niet altijd goed uit mijn woorden, ook heb ik meer tijd nodig om mij uit te drukken. Daarnaast is mijn evenwicht verstoord. En winkels zijn een drama; veel te veel mensen en veel te veel licht.”

Jelle volgde een revalidatietraject. “En toen liep dat ten einde. Een fysiotherapeut van het ziekenhuis opperde mij om te gaan zwemmen. Maar dan niet regulier zwemmen, maar speciaal voor mensen met niet-aangeboren hersenletsel. Zo ben ik bij het NAH-Beweegteam terecht gekomen.”

“Eenmaal klaar met revalideren, ben je weer op jezelf aangewezen”

NAH-Beweegteam: bewegen voor mensen met niet-aangeboren hersenletsel

Na het revalidatietraject moet je het weer zelf doen. Diverse wetenschappelijke onderzoeken tonen aan dat blijven bewegen ontzettend belangrijk is voor je herstel na NAH. Maar sporten bij bijvoorbeeld een reguliere fitnessschool zien veel mensen met hersenletsel niet zitten. “Sportscholen zijn vaak groot, druk, licht en lawaaiig. En dat zijn nou net de ingrediënten waar deze mensen niet meer tegen kunnen,” legt Ko Nederhoed uit.

Samen met Anneke Bosscha, specialistisch pijn- en anesthesieverpleegkundige in Tjongerschans, zijn zij initiatiefnemers van het NAH-Beweegteam. Ko heeft zelf een herseninfarct én een hersenstaminfarct gehad, en weet daarmee uit eigen ervaring tegen welke beperkingen je kunt aanlopen. “Nadat de reguliere zorg is gestopt, kun je in een zwart gat belanden. Er is geen vervolgtraject om te bewegen en dus verder te kunnen herstellen. Hier is het NAH-Beweegteam voor opgericht.”

Anneke Bosscha en Ko Nederhoed, initiatiefnemers van NAH-Beweegteam

Anneke: “Ziekenhuis Tjongerschans organiseert samen met de Edwin van der Sar Foundation en de Hersenstichting en met onze partner Sportstad Heerenveen beweegprojecten voor mensen met NAH. We zijn drie jaar geleden gestart met zwemmen. Bewegen in water is ideaal voor herstel van motoriek en evenwicht, creëert zelfvertrouwen en bovendien is het een gezellige groepsactiviteit. Daarbij ben je onder lotgenoten. Het bijzondere van NAH-Beweegteam is dat je beweegt in een omgeving die heel geschikt is voor mensen met NAH. Onder professionele begeleiding doe jij gerichte oefeningen. In een kleine groep, zonder harde muziek en met gedempt licht, werk je gezamenlijk aan je herstel.”

Steun van vrijwilligers en sponsoren

“De vrijwilligers die ondersteunen bij het zwemproject en de sponsoren die ons financieel ondersteunen, maken dit mede mogelijk. Daarnaast zijn de afdeling Neurologie en het centrum Mobiliteit, Sport & Preventie van Tjongerschans nauw betrokken bij het NAH-Beweegteam. We zijn ontzettend blij met deze steun,” geven Ko en Anneke aan.

Nu ook fitness en wandelen

Vanwege het enorme succes van het zwemproject zijn de activiteiten uitgebreid met fitness en wandelen. Sportstad Heerenveen beschikt over een ruimte waar je onder toezicht van speciaal opgeleide coaches oefeningen kunt uitvoeren. Deze ruimte heeft geen luide muziek en felle verlichting, en is dus prikkelarm. Beweeg je liever in de buitenlucht? Onder deskundige begeleiding van de trainsters van Mind2Run wandel je in de bossen van Oranjewoud. Het ruisen van de wind en het geluid van vogels zijn hier de enige prikkels.

Meld je aan

Heb jij belangstelling voor één van de activiteiten? Stuur dan een e-mail naar beweegteamnah@sportstad.nl en vermeld je naam en telefoonnummer, dan nemen wij contact met jou op. Je kunt ons ook bellen via 0513 – 614 800. Meer weten? Kijk dan op deze pagina.

NAH, wat is dat?

Tine de Boer en Alie de Groot zijn neurologie/NAH-verpleegkundigen in ziekenhuis Tjongerschans. “Er zit een verschil tussen aangeboren en niet-aangeboren hersenletsel. Aangeboren hersenletsel is schade aan de hersenen die ontstaan is rond of na de geboorte, zoals zuurstofgebrek of een infectie. Niet-aangeboren hersenletsel, ofwel NAH, is schade die je later in je leven oploopt. In Tjongerschans behandelen wij mensen met die laatste vorm,” vertelt Alie.

Alie de Groot (links) en Tine de Boer, NAH-verpleegkundigen

Je kunt NAH oplopen door een trauma, zoals een verkeersongeval. Dan is er hersenletsel ontstaan door een oorzaak buiten het lichaam. Bij niet-traumatisch hersenletsel is het ontstaan door een proces in het lichaam. Denk hierbij aan een tumor, of aan een CVA (beroerte) zoals een herseninfarct of een hersenbloeding.

“De meeste patiënten die wij zien hebben een herseninfarct gehad,” vervolgt Tine. “De gevolgen hiervan, maar van alle soorten hersenletsel, kunnen groot zijn. Naast zichtbare gevolgen, zoals moeite met praten en bewegen, zijn er ook veel niet-zichtbare gevolgen die je leven ernstig kunnen beïnvloeden. Je kunt dan denken aan vermoeidheid, overprikkeling, geheugenproblemen en gedragsveranderingen.”

Als mensen weer thuis zijn en hun dagelijkse leven weer oppakken, ondervinden ze last van die onzichtbare gevolgen van hun letsel. Lichaamsbeweging is ontzettend belangrijk voor het herstel. Daarom bevelen wij al onze patiënten die wij terugzien voor controle het NAH-Beweegteam aan, omdat dat volledig is afgestemd op deze groep mensen.”